آنچه در این نوشته میخوانید:
تمیز کردن دستگاه CNC یکی از مهمترین اقداماتی است که مستقیماً بر کیفیت قطعهسازی، طول عمر تجهیزات و کاهش هزینههای تعمیرات اثر میگذارد. دستگاههای CNC به دلیل ماهیت فعالیت خود (برادهبرداری، تولید گردوغبار فلزی، پاشش کولانت و روغن) بسیار مستعد آلودگی و رسوب هستند. اگر این آلودگیها بهصورت اصولی و دورهای پاکسازی نشوند، نهتنها دقت ماشینکاری کاهش مییابد، بلکه احتمال خرابی قطعات حساس مانند اسپیندل، ریلها، بالاسکرو و سیستم روانکاری نیز افزایش پیدا میکند. در این مطلب به صورت کامل به مراحل و نکات تمیز کردن دستگاه CNC میپردازیم.
اهمیت تمیز کردن دستگاه CNC
تمیز کردن دستگاه CNC اهمیت زیادی دارد زیرا این دستگاهها هنگام کار، دائماً در معرض برادههای فلزی، گردوغبار، روغن و کولانت قرار میگیرند. تجمع این آلودگیها میتواند عملکرد قطعات حساس مانند اسپیندل، ریلها، بالاسکرو و سیستم روانکاری را مختل کند و در نهایت باعث کاهش دقت ماشینکاری شود. هرگونه کاهش دقت، مستقیماً کیفیت قطعات تولیدی را تحتتأثیر قرار میدهد و احتمال دوبارهکاری یا ضایعات را افزایش میدهد.
از سوی دیگر عدم نظافت اصولی باعث ایجاد فشار اضافی بر موتورها و اجزای مکانیکی شده و هزینههای تعمیرات دورهای و خرابیهای ناگهانی را بالا میبرد. همچنین دستگاهی که تمیز نگه داشته میشود، ایمنی بیشتری برای اپراتور دارد و امکان بررسی وضعیت سلامت قطعات بهصورت سریعتر و دقیقتر فراهم میشود. در مجموع، نظافت دورهای CNC یک اقدام ساده اما کاملاً حیاتی است که به افزایش طول عمر دستگاه، حفظ دقت، بهبود بهرهوری و کاهش هزینههای عملیاتی کمک میکند.
تیم مهندسی ما در زمینه خدمات تراش CNC و خدمات فرز CNC به شما مشاوره رایگان ارائه میدهد.
تمیز کردن اجزای مختلف دستگاه CNC
در تمیزکردن دستگاه CNC، هر کدام از اجزا به روش و دقت خاصی نیاز دارند. رعایت اصول صحیح برای هر بخش نهتنها عملکرد دستگاه را بهبود میدهد، بلکه از کاهش دقت و افزایش هزینههای تعمیرات نیز جلوگیری میکند. در ادامه، اجزای اصلی دستگاه CNC را معرفی میکنیم و بهترین شیوههای تمیزکاری هر بخش را شرح میدهیم.
۱- ریلها و محورها
ریلها و محورها مسئول حرکت دقیق دستگاه هستند و هرگونه آلودگی میتواند موجب گیرکردن حرکت یا کاهش دقت شود. بهتر است این بخش هفتهای یکبار بررسی و در صورت نیاز تمیز شود. برای تمیز کردن این بخش بر طبق مراحل زیر پیش بروید:
- ابتدا گردوغبار را با پارچه خشک پاک کنید.
- سپس با برس نرم، برادهها و ذرات ریز داخل ریل را خارج کنید.
- در پایان از روانکننده مخصوص CNC استفاده کنید.
۲- میز کار یا بستر
بستر دستگاه محل تجمع ضایعات و برادههاست و تمیزنکردن آن روی کیفیت کار تأثیر مستقیم دارد. بهتر است این قسمت پس از هر شیفت کاری یا حداقل روزانه تمیز شود. برای تمیز کردن این بخش بر طبق مراحل زیر پیش بروید:
- با جاروبرقی صنعتی یا اسپری هوای فشرده ضایعات را جمع کنید.
- سطح میز را با پارچه مرطوب و شوینده ملایم پاک کنید.
- در پایان سطح را کاملاً خشک کنید تا زنگزدگی ایجاد نشود.
۳- نازلها و ابزار برش
این بخشها دائماً با برادهها، روغن و مایعات برش در تماس هستند و آلودگی میتواند کیفیت برش را کاهش دهد. بهتر است پس از هر نوبت کاری یا حداقل هفتهای یکبار تمیز شوند. برای تمیز کردن این بخش بر طبق مراحل زیر پیش بروید:
- ابزار برش را با برس نرم یا مسواک تمیز کنید.
- نازلها را با هوای فشرده و پارچه مرطوب پاک کنید.
- با روغن مخصوص، نازل و اجزای متحرک را روانکاری نمایید.
۴- قطعات الکتریکی و بردهای الکترونیکی
این بخشها بسیار حساس هستند و تماس با رطوبت یا فشار زیاد میتواند آسیب جدی ایجاد کند. بهتر است ماهانه یا هر سه ماه یکبار بررسی و تمیز شوند. برای تمیز کردن این بخش بر طبق مراحل زیر پیش بروید:
- برق دستگاه را قطع کرده و صبر کنید تا خنک شود.
- با اسپری هوای فشرده گردوغبار را از روی بردها خارج کنید.
- از پارچه خشک و میکروفایبر برای پاکسازی سطح استفاده کنید.
۵- محفظه و بدنه بیرونی
بدنه دستگاه در معرض مستقیم گردوغبار کارگاهی است و تمیزنکردن آن باعث انتقال آلودگی به داخل دستگاه میشود. بهتر است این بخش هفتهای یکبار تمیز شود. برای تمیز کردن این بخش بر طبق مراحل زیر پیش بروید:
- بدنه را با پارچه مرطوب پاک کنید.
- در صورت نیاز از شویندههای غیرخورنده استفاده کنید.
- مراقب باشید آب یا رطوبت وارد دستگاه نشود.
۶- فیلترها و سیستم تهویه
سیستم تهویه برای جلوگیری از گرمشدن دستگاه و تجمع بخارات روغنی اهمیت زیادی دارد. بهتر است ماهانه یا طبق دستورات سازنده بررسی و تمیز شود. برای تمیز کردن این بخش بر طبق مراحل زیر پیش بروید:
- فیلترها را خارج کرده و در صورت قابلشستشو بودن، با آب و شوینده ملایم بشویید.
- سیستم تهویه را با هوای فشرده پاک کنید.
- در صورت یکبارمصرف بودن، فیلترها را تعویض نمایید.
۷- مخزن خنککننده و سیستم روانکاری
این سیستمها نقش اساسی در عملکرد دستگاه دارند و تجمع رسوب در آنها موجب کاهش کارایی میشود. بهتر است ماهانه یا طبق میزان مصرف بررسی و تمیز شوند. برای تمیز کردن این بخش بر طبق مراحل زیر پیش بروید:
- مایع خنککننده را کامل تخلیه کنید.
- مخزن را با شوینده ملایم شستشو دهید و رسوبات را پاک کنید.
- مایع تازه و استاندارد اضافه کنید.
۸- سیستم هیدرولیک و پمپها
آلودگی در این سیستم میتواند باعث کاهش فشار، اختلال در عملکرد و سایش زودهنگام قطعات شود. بهتر است ماهانه یا هر سه ماه یکبار بررسی شوند. برای تمیز کردن این بخش بر طبق مراحل زیر پیش بروید:
- نشتیهای احتمالی را بررسی و رفع کنید.
- سطح پمپها را با پارچه نرم پاک کنید.
- فیلترهای هیدرولیک را در صورت نیاز تعویض کنید.
۹- سیستم کنترل و نمایشگرها
این بخش محل تعامل مستقیم اپراتور با دستگاه است و تمیزبودن آن برای دقت کار بسیار مهم است. بهتر است هفتهای یکبار تمیز شود. برای تمیز کردن این بخش بر طبق مراحل زیر پیش بروید:
- نمایشگر را با دستمال نرم و کمی مرطوب تمیز کنید.
- دکمهها و کلیدها را با پارچه خشک یا هوای فشرده پاک کنید.
- در صورت نیاز از شویندههای مخصوص الکترونیک استفاده کنید.
مراحل تمیز کردن دستگاه سیانسی
در فرآیند نگهداری دستگاه CNC، اجرای یک برنامه تمیزکاری مرحلهبهمرحله ضروری است تا هم دقت دستگاه حفظ شود و هم از خرابیهای احتمالی جلوگیری گردد. رعایت ترتیب مراحل باعث میشود هیچ بخشی نادیده نماند و تمیزکاری دستگاه با بالاترین سطح ایمنی انجام شود. در ادامه، مراحل اصلی تمیز کردن دستگاه CNC را بررسی میکنیم:
- خاموشکردن و قطع برق دستگاه: قبل از هر اقدامی، دستگاه را خاموش کنید و دوشاخه را از برق جدا نمایید. این کار از بروز خطرات الکتریکی و آسیب به قطعات جلوگیری میکند.
- پاکسازی سطحی دستگاه: با یک دستمال خشک، پارچه میکروفایبر یا برس نرم، گردوغبار و آلودگیهای سطح خارجی دستگاه را پاک کنید. این مرحله مانع انتقال آلودگی به اجزای داخلی میشود.
- تمیز کردن ریلها و محورهای حرکتی: با اسپری هوای فشرده، برادهها و ذرات فلزی جمعشده روی ریلها را خارج کنید. سپس با برس نرم، باقیمانده ذرات را تمیز کنید تا حرکت دستگاه روان و دقیق باقی بماند.
- بررسی و پاکسازی سیستم روغنکاری و خنککننده: سطح روغن، کیفیت مایع خنککننده و وضعیت فیلترها را بررسی کنید. در صورت نیاز، روغن، کولانت یا فیلترها را تعویض کنید تا سیستم روانکاری و خنککاری بدون اختلال عمل کند.
- تمیز کردن پنل کنترل و صفحهنمایش: پنل کنترل و نمایشگر را با دستمال نرم و کمی مرطوب پاک کنید. از فشار زیاد یا مواد خورنده استفاده نکنید تا آسیبی به دکمهها و سنسورها وارد نشود.
- بازرسی نهایی: پس از اتمام تمیزکاری، بخشهای مختلف دستگاه را مجدداً بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که هیچ قطعهای شل نشده، نشتی وجود ندارد و تمامی اجزا سالم و آماده کار هستند.
نکات مهم در تمیزکاری دستگاه CNC
تمیزکاری دستگاه CNC تنها یک اقدام ساده برای زیبایی دستگاه نیست؛ بلکه عملی ضروری برای حفظ دقت، افزایش طول عمر قطعات و جلوگیری از خرابیهای ناگهانی است. رعایت چند نکته کلیدی میتواند کیفیت تمیزکاری را افزایش داده و از آسیب به بخشهای حساس جلوگیری کند. در ادامه، مهمترین نکات مرتبط با تمیزکاری دستگاه CNC را بررسی میکنیم:
- استفاده از هوای فشرده: هوای فشرده بهترین روش برای پاکسازی بخشهایی است که دسترسی به آنها دشوار است. با این روش میتوان برادهها و گردوغبار را بدون تماس مستقیم از بین برد.
- برنامهریزی منظم: داشتن یک برنامه تمیزکاری دورهای باعث میشود هیچ بخشی از دستگاه فراموش نشود. این برنامه را بر اساس میزان استفاده از دستگاه و شرایط محیط کارگاهی تنظیم کنید.
- پرهیز از استفاده بیشازحد از شویندهها: شویندهها در صورت استفادهی زیاد میتوانند به قطعات حساس آسیب بزنند. فقط در موارد ضروری از مواد پاککننده ملایم و غیرخورنده استفاده کنید.
- استفاده از جاروبرقی صنعتی: جاروبرقی صنعتی مانع پخششدن گردوغبار و ذرات فلزی در محیط میشود. این دستگاه آلودگیها را بدون ایجاد آسیب به قطعات حساس جمعآوری میکند.
- تمیز کردن نازلها با مسواک قدیمی: برای بخشهای کوچک و نازلها، استفاده از مسواک قدیمی همراه با شوینده ملایم نتیجه بسیار خوبی دارد. این کار به پاکسازی دقیق آلودگیهای سخترس کمک میکند.
- ایجاد برنامه هفتگی برای بخشهای حساس: ریلها، محورها و بخشهایی که روی حرکت و دقت دستگاه تأثیر دارند، باید هفتهای یکبار بررسی و تمیز شوند. این رویکرد مانع تجمع آلودگی و کاهش دقت دستگاه میشود.
- استفاده از پارچههای میکروفایبر: پارچه میکروفایبر گردوغبار و ذرات روغنی را بهتر جذب میکند و روی قطعات حساس خط و خش ایجاد نمیکند. این پارچهها بهترین گزینه برای پاکسازی بخشهای ظریف هستند.
- روانکاری ملایم با مقدار کم: پس از پایان تمیزکاری، تنها مقدار کمی روانکننده روی ریلها و محورها بزنید. روانکاری بیشازحد موجب تجمع آلودگی بیشتر میشود.
- کنترل رطوبت محیط کار: اگر محیط کار رطوبت بالایی دارد، استفاده از دستگاه رطوبتگیر ضروری است. این کار از زنگزدگی قطعات فلزی و کاهش عمر دستگاه جلوگیری میکند.
ابزارهای مورد نیاز برای تمیز کردن دستگاه CNC
در ادامه، ابزارهای مورد نیاز برای تمیز کردن دستگاه CNC را معرفی میکنیم. استفاده از ابزار مناسب، هم سرعت تمیزکاری را افزایش میدهد و هم از آسیب رسیدن به قطعات حساس دستگاه جلوگیری میکند.
- دستمال نرم و خشک: برای پاکسازی گردوغبارهای سطحی و بخشهای خارجی دستگاه کاربرد دارد و مانع ایجاد خط و خش روی بدنه میشود.
- برس نرم: برای تمیز کردن نقاط داخلی، شکافها و بخشهای سختدسترس استفاده میشود و بهخوبی آلودگیهای ریز را جدا میکند.
- اسپری هوای فشرده: ابزاری مناسب برای حذف ذرات فلزی و گردوغبار از قسمتهایی است که امکان دسترسی مستقیم به آنها وجود ندارد.
- دستکش و عینک ایمنی: برای محافظت کاربر در برابر ذرات معلق، روغنها و آلودگیهای احتمالی ضروری است و ایمنی کار را افزایش میدهد.
- محلولهای شوینده ملایم: برای تمیزکاری کلی دستگاه بدون آسیبرساندن به قطعات حساس به کار میرود و در حفظ کیفیت سطح دستگاه مؤثر است.
مزایای نظافت دورهای دستگاه CNC
در ادامه، مهمترین مزایای نظافت دورهای دستگاه CNC را بررسی میکنیم. تمیزکاری منظم نهتنها عمر دستگاه را افزایش میدهد، بلکه دقت و کیفیت عملکرد آن را نیز حفظ میکند.
- افزایش طول عمر قطعات دستگاه: با حذف گردوغبار، برادههای فلزی و آلودگیهای تجمعیافته، قطعات کمتر دچار فرسایش میشوند و مدتزمان بیشتری بدون مشکل کار میکنند.
- بهبود دقت و کیفیت ماشینکاری: ریلها و محورهای تمیز حرکت روانتری دارند و این موضوع باعث افزایش دقت برش، کاهش خطا و بهبود کیفیت خروجی نهایی میشود.
- کاهش احتمال خرابی و توقف دستگاه: نظافت منظم از گیرکردن برادهها و اختلال در سیستمهای حرکتی، روغنکاری و خنککننده جلوگیری میکند و مانع از توقف ناگهانی دستگاه میشود.
- کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری: پیشگیری از خرابیهای زودهنگام باعث میشود هزینههای تعمیرات سنگین، تعویض قطعات و توقف تولید بهطور چشمگیری کاهش پیدا کند.
- افزایش ایمنی محیط کار: دستگاهی که عاری از آلودگی، روغن اضافی و برادههای پخششده باشد، خطر لغزش، جراحت و بروز حوادث را کاهش میدهد و محیطی امنتر فراهم میکند.
مشاوره رایگان و تخصصی
در شرکت کنکاش طرح نوین، خدمات فرز CNC و منوال و تراشکاری CNC و منوال قطعات صنعتی، به صورت تخصصی و در تهران انجام میشود.
برای دریافت مشاوره رایگان با شماره 02166803043 یا 09121095695 تماس حاصل فرمایید.
