آنچه در این نوشته می‌خوانید:
هر قطعه و بخش در دستگاه‌های تراشکاری نقش مهمی در دقت و کیفیت کار نهایی ایفا می‌کند. یکی از این اجزای کلیدی که اغلب کمتر به آن توجه می‌شود، گلویی دستگاه تراش است. این بخش در ظاهر ساده، مسئول نگهداری و عبور محور اصلی دستگاه است و ارتباط مستقیمی با دقت چرخش، میزان لرزش و کیفیت براده‌برداری دارد. آشنایی با ساختار و عملکرد گلویی نه تنها برای اپراتورهای تازه‌کار بلکه برای تراشکاران حرفه‌ای نیز اهمیت دارد چرا که تنظیمات و نگهداری درست آن می‌تواند عمر دستگاه را افزایش دهد و از ایجاد خطا در عملیات تراش جلوگیری کند. در این مطلب با مفهوم گلویی دستگاه تراش و وظایف مهم آن به صورت کامل آشنا می‌شویم.
گلویی دستگاه تراش چیست؟
گلویی دستگاه تراش بخشی از ساختمان دستگاه است که محور اصلی (اسپیندل) از داخل آن عبور می‌کند و نقش مهمی در انتقال حرکت و نیروی موتور به قطعه‌کار دارد. این قسمت معمولاً به صورت یک سوراخ استوانه‌ای در بدنه پیشانی دستگاه تراش قرار گرفته و با دقت بالا ماشین‌کاری می‌شود تا محور بتواند بدون لقی و با کمترین اصطکاک در آن بچرخد. قطر داخلی گلویی بر اساس طراحی دستگاه و اندازه قطعاتی که قرار است تراش داده شوند، تعیین می‌شود.
گلویی علاوه بر عبور دادن محور اصلی، مسیر عبور میله‌ها یا میله‌کارهای بلند را نیز فراهم می‌کند تا بتوانند از پشت دستگاه عبور کرده و بدون نیاز به برش اضافی، عملیات تراش را انجام دهند. جنس گلویی معمولاً از فولاد سخت یا آلیاژهای مقاوم به سایش انتخاب می‌شود تا در برابر فشار، اصطکاک و حرارت ایجاد شده در حین کار دوام بالایی داشته باشد. وجود دقت بالا در ساخت گلویی تأثیر مستقیمی بر کیفیت تراش و میزان لرزش دستگاه دارد. هرگونه تغییر شکل یا آسیب در این بخش می‌تواند باعث خارج شدن محور از مرکز و در نتیجه کاهش دقت عملیات تراشکاری شود.
تیم مهندسی ما در زمینه خدمات تراش CNC و منوال و خدمات فرز CNC به شما مشاوره رایگان ارائه می‌دهد.
انواع گلویی در دستگاه تراش
گلویی دستگاه تراش بخشی حیاتی از ساختار آن است که محور اصلی از داخل آن عبور می‌کند و ارتباط مستقیمی با دقت، پایداری و کیفیت عملیات تراش دارد. انواع مختلفی از گلویی‌ها طراحی شده‌اند تا بسته به نوع کار و نیاز کاربر، عملکرد بهینه‌ای ارائه دهند. در ادامه با رایج‌ترین انواع گلویی در دستگاه تراش آشنا می‌شویم:
- گلویی استوانه‌ای ساده: این نوع گلویی دارای یک سوراخ استوانه‌ای ساده با قطر ثابت است که برای عبور محور و نگهداری قطعه‌کار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع گلویی در دستگاه‌های تراش کوچک و یا برای کارهای سبک رایج‌تر است. ساخت این گلویی ساده و هزینه نگهداری آن کم است.
- گلویی مخروطی داخلی: داخل این نوع گلویی به شکل مخروطی تراشیده می‌شود تا امکان نصب مستقیم ابزار یا سه‌نظام بر روی آن فراهم گردد. گلویی مخروطی اغلب بر اساس استانداردهای مورز یا کاملوک ساخته می‌شود که این نوع طراحی باعث افزایش دقت و استحکام اتصال می‌گردد.
- گلویی با سوراخ عبوری بلند: سوراخ مرکزی این نوع گلویی بزرگ‌تر و عمیق‌تر است تا قطعات بلند یا میلگردها بتوانند از میان آن عبور کنند. این گلویی در تراشکاری میله‌های طولانی یا تولید انبوه قطعات بسیار کاربردی است.
- گلویی فلنج‌دار: انتهای این نوع گلویی دارای یک فلنج دقیق است که سه‌نظام یا ابزارهای دیگر به آن متصل می‌شوند. این نوع اتصال باعث استحکام و هم‌محوری دقیق در عملیات تراش می‌شود.
- گلویی رزوه‌دار: در این نوع گلویی اتصال سه‌نظام یا ابزار به کمک رزوه داخلی یا خارجی انجام می‌گردد. گلویی رزوه‌دار بیشتر در دستگاه‌های تراش قدیمی دیده می‌شود و نسبت به انواع جدید سرعت تعویض کمتری دارد.
بیشتر بخوانید: سنت دستگاه تراش چیست؟
کاربرد گلویی دستگاه تراش
گلویی دستگاه تراش به عنوان بخش میانی و حیاتی محور اصلی، نقشی فراتر از یک قطعه مکانیکی ساده ایفا می‌کند. این بخش نه تنها وظیفه عبور و نگهداری محور را بر عهده دارد بلکه در دقت، سرعت و کیفیت عملیات تراش نیز تأثیر مستقیم می‌گذارد. آشنایی با کاربردهای گلویی به اپراتورها کمک می‌کند تا از دستگاه به بهترین شکل استفاده کرده و طول عمر آن را افزایش دهند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین کاربردهای گلویی در دستگاه تراش اشاره خواهیم کرد:
- انتقال حرکت چرخشی به قطعه‌کار: گلویی محل قرارگیری و عبور محور اصلی است و نیروی حرکت موتور را با دقت و بدون لقی به قطعه‌کار منتقل می‌کند. این دقت در انتقال حرکت، کیفیت براده‌برداری و صافی سطح قطعه را تضمین می‌کند.
- عبور قطعات بلند از محور: گلویی با داشتن یک سوراخ مرکزی امکان عبور میلگردها و قطعات بلند را فراهم می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که عملیات تراش بدون نیاز به برش اولیه روی قطعات طولانی انجام گردد.
- نگهداری و هم‌محوری محور اصلی: گلویی به عنوان تکیه‌گاه اصلی محور، وظیفه دارد که آن را در مرکز و بدون انحراف نگه دارد. این هم‌محوری باعث کاهش لرزش و افزایش دقت ماشین‌کاری می‌شود.
- محل نصب ابزار و سه‌نظام: گلویی (بسته به طراحی) می‌تواند به طور مستقیم محل اتصال سه‌نظام یا ابزارهای کارگیر باشد. این امر باعث استحکام و امنیت بیشتر در نگهداری قطعه‌کار می‌شود.
مشاوره رایگان و تخصصی
در شرکت کنکاش طرح نوین، خدمات فرز CNC و منوال و تراشکاری CNC و منوال قطعات صنعتی، به صورت تخصصی و در تهران انجام می‌شود.
برای دریافت مشاوره رایگان با شماره 02166803043 تماس حاصل فرمایید.
مزایای استفاده از گلویی دستگاه تراش
گلویی دستگاه تراش نه تنها یک بخش ضروری برای عملکرد صحیح ماشین است بلکه وجود آن مزایای متعددی را برای دقت، سرعت و کیفیت کار فراهم می‌کند. طراحی دقیق و استفاده درست از گلویی می‌تواند بازدهی عملیات تراش را افزایش داده و هزینه‌های تعمیر و نگهداری را کاهش دهد. آشنایی با این مزایا به اپراتور کمک می‌کند تا بیشترین بهره را از دستگاه بگیرد. در ادامه مزایای استفاده از گلویی در دستگاه تراش را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد:
- افزایش دقت ماشین‌کاری: گلویی با نگه داشتن محور اصلی در موقعیت دقیق و ثابت از هرگونه انحراف یا لرزش جلوگیری می‌کند. این امر باعث می‌شود که سطح قطعه‌کار صاف‌تر و عملیات تراش با دقت بالاتری انجام شود.
- امکان تراش قطعات بلند: به دلیل وجود سوراخ عبوری، قطعات بلند یا میلگردها می‌توانند بدون نیاز به برش اولیه از گلویی عبور کنند. این ویژگی باعث صرفه‌جویی در زمان و کاهش ضایعات می‌شود.
- کاهش لرزش و افزایش پایداری: ساختار محکم گلویی و دقت در هم‌محوری، لرزش دستگاه را به حداقل می‌رساند. این موضوع علاوه بر بهبود کیفیت تراش، عمر ابزار براده‌برداری را نیز افزایش می‌دهد.
- تسهیل نصب و تعویض ابزار: گلویی (در برخی از طراحی‌ها) امکان اتصال مستقیم سه‌نظام یا ابزار را فراهم می‌کند. این قابلیت باعث می‌شود که تعویض ابزار سریع‌تر انجام شود و زمان توقف دستگاه کاهش یابد.
معایب استفاده از گلویی دستگاه تراش
با وجود تمام مزایایی که گلویی دستگاه تراش ارائه می‌دهد، این بخش نیز مانند هر قطعه مکانیکی دیگر محدودیت‌ها و معایبی دارد. آگاهی از این معایب به اپراتور کمک می‌کند تا با رعایت اصول نگهداری و استفاده صحیح، اثرات منفی آن را به حداقل برساند و از خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کند. در ادامه برخی از مهم‌ترین معایب و چالش‌های گلویی در دستگاه تراش را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد:
- حساسیت به سایش و فرسودگی: گلویی به دلیل تماس مداوم با محور و تحمل فشارهای مکانیکی در معرض سایش قرار دارد. این سایش می‌تواند باعث لقی محور و کاهش دقت عملیات تراش شود.
- نیاز به تنظیم و نگهداری دقیق: هرگونه اختلال در تراز یا هم‌محوری گلویی با محور اصلی باعث ایجاد لرزش و کاهش کیفیت تراش خواهد شد. بنابراین نگهداری و تنظیم دقیق آن بسیار ضروری است.
- محدودیت قطر عبوری قطعات: قطر داخلی گلویی محدود است و تنها قطعاتی با قطر کمتر از این اندازه می‌توانند از آن عبور کنند. این موضوع ممکن است در برخی از پروژه‌ها محدودیت ایجاد کند.
- هزینه تعمیر یا تعویض بالا: در صورت آسیب دیدن یا تغییر شکل گلویی، تعمیر یا تعویض آن می‌تواند هزینه‌بر باشد. به خصوص در دستگاه‌های بزرگ این هزینه‌ها قابل توجه هستند.
